Staż a umowa o pracę

Staż zawodowy to forma nauki zawodu po szkole i zdobycia doświadczenia. Obecnie na staż z Powiatowego Urzędu Pracy może zostać skierowana nie tylko osoba do 27 roku życia zaraz po ukończeniu edukacji, ale też osoba z orzeczonym stopniem niepełnosprawności. Osoby przed 30 rokiem życia mogą odbyć staż 12 miesięczny a osoby pozostałe 6 miesięczny. Stażyście na podstawie skierowania Starosty przysługuje stypendium w wysokości 120 % zasiłku dla osób bezrobotnych Oprócz staży z Powiatowych Urzędów Pracy są tez staże z projektów unijnych, gdzie instytucją Pośredniczącą są Wojewódzkie Urzędy Pracy, a realizatorami firmy zajmujące się opracowywaniem wniosków unijnych. Tu też przysługuje stypendium, ale dużo wyższe niż z PUP bo sięgające 1 750 zł brutto, a netto około 1 300 zł. Poza tym stażyście przysługuje dwa dni urlopu wypoczynkowego po każdym przepracowanym miesiącu. Czas stażu jest różny bo od 4 miesięcy z obowiązkiem zatrudnienia stażysty przez pracodawcę na 3 miesiące, albo 6 miesięczny bez obowiązku zatrudnienia. Z założenia stażysta ma wykonywać obowiązki jak pracownik aby nauczyć się praktycznie zawodu w danej jednostce czy branży. W praktyce jednak stażysta jest tylko pomocnikiem wykonującym podstawowe czynności i nie wdrażanym na danym stanowisku. W taki przypadku jest to czas stracony! Należy też brać po uwagę, że na staż są kierowane także osoby już z doświadczeniem i to niekiedy bardzo dużym. W trakcie stażu są traktowane jak osoby rozpoczynające swoją karierę zawodową. W szczególności ma to miejsce w urzędach, gdzie kierownik ma niekiedy mniejsza wiedzę niż stażysta a ten musi się mu podporządkować bo ten pierwszy zostanie urażony gdy ten drugi "wychyli się" i zaprezentuje swój wyższy poziom.
Prawdą jest, że osoby długotrwale bezrobotne i z ogromnym doświadczeniem zawodowym podejmują takie staże dla pieniędzy. Zmusza ich do tego sytuacja finansowa i życiowa. Osoby samotnie gospodarujące nie mogą liczyć na wsparcie bliskich, więc decydują się na opcję stażu. Daje to możliwość nawiązania cennych kontaktów i zatrudnienia. Obserwując jednak rynek dzieje się to rzadko bo pracodawcy nagminnie wykorzystują stażystów do drobnych prac, których nie chcą wykonywać osoby pracujące w danej jednostce. Dlatego dla większości osób kariera kończy się jedynie na odbytym stażu, bo pracodawca nie zatrudnia stażysty później na umowę o pracę. Przyjmuje następnego do wykonywania tych samych prac. Pozostaje wątpliwość czy wprowadzenie staży było zdrowym posunięciem na rynku pracy i czy w tym przypadku nie należałoby zmienić regulacji prawnych sankcjonujących wykorzystywanie jak i hamowanie rozwoju zawodowego stażysty. Można zaobserwować takie zachowania kierownictwa czy też współpracowników z obawy przed zatrudnieniem takiego stażysty na miejsce niewydajnego pracownika. Przykładów na to jest wiele i wypadałoby aby urzędy pracy podjęły działania w zakresie nadzoru i rozliczenia pracodawcy z realizacji stażu. Potrzebne są do tego odpowiednie zapisy prawne nakładające kary, bo w przeciwnym razie bezrobotni będą rezygnować z nieefektywnego stażu lub nie będą go podejmować.